Historia Lechicka
Lechia, tajemnicze Lechici Imperii, jak zwie ten twór państwowy Johann Uphagen, pisząc o tajemniczym Slavici Foederis Imperatorem, wydaje się dla wielu wymysłem, baśnią, tymczasem XIX-wieczny historyk Bielowski dowodzi że wspomiany organizm państwowy ongiś istniał. Było to ogromne imperium, będące jedyną ogromną siłą zdolną przeciwstawić się rosnącej potędze cesarstwa rzymskiego. Twórcą Lechii był Bardyl, szerzej znany w polskiej literaturze pod postacią Kraka.
Przyjmując interpretację Augusta Bielowskiego: Lestko III to Cotto albo Cotiso III. W kontekście opisu tego władcy w polskich kronikach wczesnośredniowiecznych Bielowski wspomina rozgromienie wojsk wodza rzymskiego Bebiusa w krainie Partów. Trudno jednak dowieść na podstawie źródeł o jego ślubie z krewną czy żoną Cezara, o zakładaniu miast przez jego żonę, czy wreszcie o spłodzeniu z nią syna, młodego Popiela I. Popiel I to u Bielowskiego Cajus Julius Rhoemetalces, Remetalk I.
Tracja antyczna Trakia, miała w swoim składzie właśnie ” jedną wielką prowincję słowiańską”.
Komentując Popiela II, zestawia go, nie wiadomo czy słusznie, z Kotysem. Przypomina opinie o Kotysie (Popielu wg Bielowskiego) autorstwa Tacyta czy Owidiusza, którego wygnano właśnie do kraju rządzonego przez Kotysa, i który napisał zachowany do dziś piękny list do władcy około 9 r.n.e. Wszystko to brzmi nieprawdopodobnie, i - czy taka interpretacja historii jest możliwa?
Wisła granicą Dacji?
Istnieje wiele źródeł łączących tereny dawnej Polski w czasach antycznych z imperium dackim. Są to nie tylko teksty kronik wczesnośredniowiecznych, włączających królów dackich w listy panujących w Polsce, ale też dawne mapy. Na Mapie Świata, dziś niedostępnej, powstałej na podstawie materiałów Marka Agryppy zebranych do ok. 13 p.n.e. zachodnią granicą Dacji jest rzeka Wisła.Rzeka ta jest rzeką graniczną Germanii oddzielając ją od Dacji. W Chorografii Pompejusza Meli (ok. 43 n.e.) Wisła występuje jako granica między Sarmacją a Dacją.
Zagadkowa prowincja Myzya
Na podstawie szeregu opisów z czasów starożytnych sądzę że ziemie obecnej Polski w czasach starożytnych były prowincją Dacji. Rozróżniano wśród licznych prowincji tego imperium np. Myzyę Dolną i Myzyę Górną. Co za tym przemawia? Ogromne dziedzictwo historyczne, które znajdujemy w kronikach wczesnośredniowiecznych. Przemawiają za tym także: opisy antycznych wypraw geograficznych poświęconych badaniu tych terenów, opis prowincji Dacji pióra Adama z Bremy (żyjącego w latach 1050- ok. 1081), wydarzenia z okresu panowania cesarza Nerona, zachowane nazwy toponimiczne z czasów starożytnych. Odkryto też monety bite na terytorium obecnej Polski – głównie na Kujawach- w późnej starożytności i w bardzo wczesnym średniowieczu.
Bielowski wskazuje na różnice w wersjach dawnych lechickich opowieści i lokalizuje historię początku piastowskich władców przedkatolickich na terenach naddunajskich, albo w Myzji. Z tym że historyk nie ma pewności, czy prowincja Myzja nie mogła akurat obejmować ziem obecnej Polski.Bielowski dowodzi, że legenda ta sięga swoim początkiem pierwszych dekad po Chrystusie.
Setidava w Koninie?
Burebista rządził zjednoczonymi królestwami dackimi do 44 r. p.n.e., tworząc pierwsze zjednoczone imperium dackie, ze stolicą w Argedava na terenie Rumunii, później zbudował nową stolicę, Sarmizegetusa Regia. Opanował m.in. tereny obecnej Słowacji i Karpat. Doniesiena kronikarzy sugerują że władca opanował także tereny na północ od Karpat. Badacze map Ptolemeusza sądzą że owa “Setidava” (lub Getidava w wariancie pisowni) jest echem ekspansji państwa Burebisty na ziemiach obecnej Polski. Uważają że ekspansja Daków i języka dackiego na ziemiach obecnej Polski trwała do 170- 180 r.n.e. kiedy to plemiona Wandalów (Hasdingów) opanowały te tereny. Shutte [1952, str. 270.] łączy kulturę Kostrobotów- Lipicy z miastami mającymi specyficzną dacką końcówkę – dava, np. wspomniana Setidava, na podstawie dość dokładnych badań utożsamiana z odkrytą osadą z czasów rzymskich w Koninie.
Dziedzictwo w lokalnej historii
Wielu dzisiejszych historyków odrzuca miejscowe podania i opisy odnoszące się do czasów starożytnych. Opisują te źródła jako nieprawdopodobne bajki, zyskując przy tym uznanie różnych mediów. Tymczasem historie te- analizowane przez zawodowych, uznanych historyków sprzed wieku, okazują się nie być bajkami, ba, mieć na swoje poparcie szereg źródeł historycznych. Historie te, na nowo złożone, okazują się odkrywać dawną, niesłychaną wprost historię. Historię osadnictwa Rzymian na wybrzeżu Morza Bałtyckiego. Historię dackiego panowania na terenach obecnej Polski. Te wszystkie historie tkwią w archiwach, są dostępne, ale są też zapomniane- mimo że łączą się w spójną, fascynującą historię.
Brakujące karty historii
Jeśli wierzyć Długoszowi, po spaleniu księgozbiorów z czasów pogańskich w latach 992-1025, historię ziem polskich rozpoczęto od zera, czerpiąc wcześniejsze doniesienia ze źródeł znanych tylko autorom tych dzieł. Co się stało ze wcześniejszymi źródłami? Wierząc doniesieniom Długosza, Bolesław I Chrobry, bojąc się aby naród “nie zniewieściał z czasem” i nie ustawał w rzemiośle wojennym, mogąc też mieć inne, nie wymienione w źródłach przyczyny, wszystkie pisane dzieje i księgi kazał spalić.
“Do takowych podżegań mogły ieszcze zażycia Bolesława Chrobrego należyć pisma pagańskich Kapłanów przymioty bogów i prawa religiyne w sobie zawieraiące. X Jabłonowski powiada iż ten monarcha “wszystkie starożytne rękopisma popalić kazał aby Polacy szabli raczey a niżeli pióra pilnowali”
za: (Prawda ruska; czyli, Prawa wielkiego xięcia Jarosława Władymirowicza … Autor: Yaroslav I (grand duke of Russia.),Russia statutes) Prawda ruska: czyli prawda wielkiego xięcia Jarosława … – Tom 1 – Strona 74 – Ignacy Benedykt Rakowiecki – 1820 on-line:books.google.com/books?id=GxILAQAAIAAJ
Co pozostało?
Zebrane doniesienia historyczne każą widzieć w wielu postaciach historycznych władców dawnych dackich krain czy terytoriów zależnych. Jedynym wysokiej klasy badaczem zajmującym się wyczerpująco tą tematyką był August Bielowski. Zidentyfikował Kraka jako Bardyla:
Biogramy kolejnych zidentyfikowanych władców podlinkuję w przyszłości.
Listy królów i władców z czasów lechickich
W kronice Anonima zw. Gallem
Popiel (Pąpiel)
W kronice Wincentego Kadłubka
Krak I (Graccus)
Krak II (jw.)
Wanda
Leszko I (Lestek)
Leszko II (jw.)
Leszko III (jw.)
Popiel I (Pompiliusz)
Popiel II (jw.)
W Kronice Wielkopolskiej
Lech
Krak I
Krak II
Wanda (Wąda)
Leszko I (Lestek)
Leszko II (jw.)
Leszko III (jw.)
Popiel I (Pompiliusz)
Popiel II (jw.)
Lech I
NN potomkowie Lecha aż do wygaśnięcia dynastii
Krak
Lech II (młodszy syn Kraka, pomimo to nie do końca identyczny z Krakiem II)
Wanda (Wąda)
Przemyśl (po koronacji zmienia imię na Lestka/Leszka)
Leszko II (początkowo NN młodzieniec; po koronacji nadano mu imię jw.)
Od Leszka III za Kroniką Wielkopolską;
W “Reges et principes Regni Poloniae” Adriana Kochana Wolskiego
Lech I
Wizymir (Wissimire, Wyszomir)
Krak
Lech II (wedle badaczy odpowiednik Kraka II)
Od Wandy za Kroniką Wielkopolską.
Upadek Lechii
Miał on charakter dramatyczny, wiązał się z otruciem całego ówczesnego senatu, złożonego z książąt- kniaziów podległych kniaziowi kniaziów. Doszło do tego w drodze zdrady, spisku.
Istnieje ogromna liczba rozlicznych opisów tych zdarzeń w literaturze różnych krajów, w tym – niektóre z wersji tej historii opisano także w literaturze polskiej.
Wg jednej z najstarszych wersji lokalnej historii Kujaw, miejscowy władca, Popiel II, miał dokonać okrutnego spisku. Miał on otruć swoich współrządzących ogromnym imperium krewnych, a ich ciała porzucić. Jak chce lokalna wersja legendy, rodzinom zmarłych krewnych zgony tłumaczono katastrofą komunikacyjną. Zgodnie z oficjalną wersją historii wg dworu demonicznego despoty, przytoczoną w lokalnie zachowanej wersji tej historii- statek, którym powracali po upojnym bankiecie u władcy jego goście, miał się wywrócić, a owi goście- mieli zginąć w wyniku wypadku podczas podróży.
Jakiś czas później władca traci władzę. Jak chce lokalna, miejscowa legenda- przed zemstą próbował się skryć nawet pod wodami jeziora Gopło, w wielkiej szklanej bani. Nie wiadomo, skąd te historie znalazły się wśród mieszkańców okolic jeziora Gopło, i były żywe jeszcze ok. 1700 lat po okresie tych zdarzeń. Być może- Popiel był lokalną wersją Kaliguli. Także po tym niezdrowym umysłowo władcy i jego zbrodniach pozostała niezwykła pamięć wśród lokalnej populacji, uwieńczona odkryciem niektórych spośród jego dziwacznych wymysłów, m.in. dwóch wielkich barek na dnie jeziora Nemi (w tym celu wypompowano z niego 40 mln metrów sześć. wody) po 1,9 tys. lat od zbrodni nad owym jeziorem.
Opis waśni Popiela II Kotyski ze stryjami.
Trudno wiele opisów literackich przedstawić skrótowo.
Kolejni władcy
Hermanaryk ukrzyżował słowiańskiego króla Boża, lub Booza, ok. roku 375 n.e.
Decebal jako Siemowit?
Bielowski dowodzi że tłumaczenie znanego imienia wodza starożytnego, Decebala, to Semovith. Cybela- była to nazwa bóstwa, Matki Ziemi, czczonego u dawnych pogan. WIT- – ma to oznaczać boga w języku Słowian, na co Bielowski przytacza etymologię słowa Swantewit- Światowid. Semowit- ma znaczyć boga ziemskiego. Miał on być synem rolnika. Nie wiadomo, jak przekonująca jest interpretacja Bielowskiego, niemniej- jest to chyba najbardziej profesjonalna praca naukowa spośród wszystkich opracowań tej tematyki.
opr. A. Fularz, dla www.merkuriusz.eu oraz wieczorna.pl
* * *
Merkuriusz Polski dzieje wszystkiego świata w sobie zamykający dla informacji pospolitej. Od 3 stycznia 1661.
